Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

lucernae H

  • 1 Lucernae*

    Lucerne (Switzerland) [sz]

    Latin place names > Lucernae*

  • 2 geminus

    [st1]1 [-] gĕmĭnus, a, um: a - jumeau, jumelle.    - C. et L. Fabricii gemini fuerunt ex municipio Aletrinati, Cic. Clu. 46: C. et L. Fabricius étaient deux frères jumeaux du municipe d'Aletrium.    - soror gemina, Plaut. Mil. 383: soeur jumelle.    - ac geminissumus, Plaut. Pers. 830: et vraiment jumeau !    - geminus Castor, Ov. A. A. 1, 746 ; geminus Pollux, Hor. O. 3, 29, 64: Castor et Pollux.    - fig. memoria est gemina litteraturae, Cic. Part. 26: la mémoire est soeur jumelle de l'écriture. b - double, qui fait le couple (la paire).    - geminum lucernae lumen, Cic. Div. 2, 120: double lumière d'une lampe.    - vos, geminae voragines scopulique rei publicae, Cic. Pis. 41: vous, les deux gouffres, les deux écueils de l'Etat.    - gemini pedes, Ov. F. 2, 154: les deux pieds.    - huc geminas nunc flecte acies, Virg. En. 6, 788: ici maintenant, tourne tes deux yeux.    - stupuit gemina nece conjugis Orpheus, Ov. M. 10, 65: Orphée resta interdit [à cause de la double mort de son épouse] = en voyant son épouse mourir pour la seconde fois. c - qui réunit deux natures [comme un Centaure].    - gemini Chironis antrum, Ov. M. 2, 630: l'antre de Chiron au double corps [moitié homme, moitié cheval]. d - semblable, qui va de pair avec.    - consors in furtis geminus, Cic. Verr. 3, 155: complice bien assorti de tes rapines.    - geminum in scelere par, Cic. Phil. 11, 2: couple bien assorti de scélérats. --- cf. Amer. 118; Pis. 7, 16; Sil. 4, 99. [st1]2 [-] Gĕmĭnus, i, m.: surnom des Servilius. --- Liv. 21, 57.
    * * *
    [st1]1 [-] gĕmĭnus, a, um: a - jumeau, jumelle.    - C. et L. Fabricii gemini fuerunt ex municipio Aletrinati, Cic. Clu. 46: C. et L. Fabricius étaient deux frères jumeaux du municipe d'Aletrium.    - soror gemina, Plaut. Mil. 383: soeur jumelle.    - ac geminissumus, Plaut. Pers. 830: et vraiment jumeau !    - geminus Castor, Ov. A. A. 1, 746 ; geminus Pollux, Hor. O. 3, 29, 64: Castor et Pollux.    - fig. memoria est gemina litteraturae, Cic. Part. 26: la mémoire est soeur jumelle de l'écriture. b - double, qui fait le couple (la paire).    - geminum lucernae lumen, Cic. Div. 2, 120: double lumière d'une lampe.    - vos, geminae voragines scopulique rei publicae, Cic. Pis. 41: vous, les deux gouffres, les deux écueils de l'Etat.    - gemini pedes, Ov. F. 2, 154: les deux pieds.    - huc geminas nunc flecte acies, Virg. En. 6, 788: ici maintenant, tourne tes deux yeux.    - stupuit gemina nece conjugis Orpheus, Ov. M. 10, 65: Orphée resta interdit [à cause de la double mort de son épouse] = en voyant son épouse mourir pour la seconde fois. c - qui réunit deux natures [comme un Centaure].    - gemini Chironis antrum, Ov. M. 2, 630: l'antre de Chiron au double corps [moitié homme, moitié cheval]. d - semblable, qui va de pair avec.    - consors in furtis geminus, Cic. Verr. 3, 155: complice bien assorti de tes rapines.    - geminum in scelere par, Cic. Phil. 11, 2: couple bien assorti de scélérats. --- cf. Amer. 118; Pis. 7, 16; Sil. 4, 99. [st1]2 [-] Gĕmĭnus, i, m.: surnom des Servilius. --- Liv. 21, 57.
    * * *
        Geminus, pen. corr. Adiectiuum. Plaut. Double.
    \
        Acies geminae. Virgil. Les deux yeux.
    \
        Geminus ictus. Plin. Un coup double, Deux coups.
    \
        Pennis geminis aera secare. Cic. Voler en l'air.
    \
        Gemini. Virgil. Gemeaux, Nez d'une ventree, Bessons.
    \
        Gemina eius soror. Plaut. Sa seur bessonne, Sa seur tout d'une ventree.
    \
        Par est auaritia, similis improbitas, eadem impudentia, gemina audacia. Cic. Toute semblable.

    Dictionarium latinogallicum > geminus

  • 3 lumen

    lūmĕn, ĭnĭs, n. [lux] [st1]1 [-] lumière.    - solis lumen, Cic. Div. 2, 91: lumière du soleil.    - lucernae lumen, Cic. Fin. 3, 45: lumière d'une lampe.    - tabulas in bono lumine collocare, Cic. Br. 261: mettre des tableaux dans un jour favorable. [st1]2 [-] flambeau, lampe, torche, lanterne, fanal.    - lumine adposito, Cic. Div. 1, 79: un flambeau étant placé à côté.    - lumini oleum instillare, Cic. CM 36: mettre de l'huile dans une lampe.    - luminibus accensis, Plin. 11, 65: les flambeaux étant allumés.    - poét. sub lumina prima, Hor.: à la tombée de la nuit (quand on commence à allumer les flambeaux). [st1]3 [-] lumière du jour, jour; lumière de la vie, vie.    - lumine quarto, Virg. En. 6, 356: au quatrième jour.    - lumine adempto, Lucr. 1033: la lumière étant ravie.    - lumen relinquere, Virg.: quitter la vie, mourir.    - civis luce serenanti vitalia lumina liquit, Cic. Div. 1: un citoyen s'est vu par un temps clair ravir la lumière du jour. [st1]4 [-] lumière des yeux, les yeux.    - luminibus amissis, Cim. Tusc. 5, 114: ayant perdu la vue.    - lumine torvo, Virg. En. 3, 677: avec un oeil farouche.    - lumina flectere, Ov. M. 5, 232: tournez les yeux.    - lumen effossum, Virg. En. 3, 663: oeil crevé.    - fodere lumina alicui, Ov. A. A. 1, 339: crever les yeux à qqn.    - alter in alterius jactantes lumina vultum quaerebant taciti, noster ubi esset amor, Ov. H. 3: jetant les yeux l'un sur l'autre, ils se demandaient silencieusement où était notre amour.    - nostra juvat lumina, quidquid agis, Ov. H. 3: tout ce que tu fais charme nos yeux. [st1]5 [-] lumière, jour d'une maison.    - lumina, Cic. de Or. 1, 179: les vues, les jours d'une maison.    - alicujus luminibus obstruere, Cic. Dom. 115: boucher, masquer la vue de qqn.    - au fig. Catonis luminibus obstruxit haec posteriorum quasi exaggerata altius oratio, Cic. Br. 66: l'oeuvre de Caton a été jetée dans l'ombre par cette manière d'écrire des successeurs qui dressèrent en qq sorte devant elle les étages d'un édifice plus élevé. [st1]6 [-] lumière en peinture (opp. aux ombres).    - Plin. 35, 29; 35, 131; Ep. 3, 13. [st1]7 [-] jour, ouverture pour la lumière, soupirail, fente, cheminée d'aération, fenêtre.    - duo lumina ab animo ad oculos perforata, Cic. Nat. 3, 9: deux ouvertures pratiquées pour faire communiquer l'âme avec la vue (avec les objets visibles).    - immittere lumina, Dig.: pratiquer des fenêtres.    - si cuniculo veniet, in binos actus lumina esse debebunt, Plin. 31: si (l'eau) vient en tunnel, il faudra mettre un soupirail tous les deux actus (= tous les 70 mètres).    - stabula non egent septentrionis luminibus, Pall. 1, 21: les étables n'ont pas besoin de fenêtres au nord. [st1]8 [-] au fig. clarté, lumière.    - oratio lumen adhibere rebus debet, Cic. de Or. 3, 50: le discours doit mettre de la clarté dans un sujet.    - lumen adferre, Cic. de Or. 3, 353: apporter la lumière, éclairer.    - aliquid praenoscere sine lumine animi non posse, Col.: qu'on ne peut rien prévoir et deviner sans la vue claire de l'esprit.    - ordo est maxime qui memoriae lumen affert, Cic.: c'est surtout l'ordre qui sert de flambeau (= de guide) à la mémoire. [st1]9 [-] flambeau, ornement.    - lumina civitatis, Cic. Cat. 3, 24: les flambeaux de la cité, les hommes qui donnent l'éclat à la cité.    - cf. Cic. Phil. 11, 24. [st1]10 [-] éclat, rayon de qqch.    - in aliquo quasi lumen aliquid probitatis perspicere, Cic. Lael. 27: voir nettement chez qqn comme une lumière de vertu.    - honestatis quasi lumen aliquod aspicere, Cic. Tusc. 2, 58: voir briller comme des rayons d'honnêteté. [st1]11 [-] rhét. ornements du (style), figures.    - grec σχήματα.    - lumina, Cic. Or. 83: ornements du style.    - dicendi lumina, Cic. de Or. 2, 119: ornements du style.    - verborum lumina, Cic. Or. 95: figures de mots.    - verborum et sententiarum lumina, Cic. Br. 275: ornements d'expressions et de pensées, figures de mots et de pensées.
    * * *
    lūmĕn, ĭnĭs, n. [lux] [st1]1 [-] lumière.    - solis lumen, Cic. Div. 2, 91: lumière du soleil.    - lucernae lumen, Cic. Fin. 3, 45: lumière d'une lampe.    - tabulas in bono lumine collocare, Cic. Br. 261: mettre des tableaux dans un jour favorable. [st1]2 [-] flambeau, lampe, torche, lanterne, fanal.    - lumine adposito, Cic. Div. 1, 79: un flambeau étant placé à côté.    - lumini oleum instillare, Cic. CM 36: mettre de l'huile dans une lampe.    - luminibus accensis, Plin. 11, 65: les flambeaux étant allumés.    - poét. sub lumina prima, Hor.: à la tombée de la nuit (quand on commence à allumer les flambeaux). [st1]3 [-] lumière du jour, jour; lumière de la vie, vie.    - lumine quarto, Virg. En. 6, 356: au quatrième jour.    - lumine adempto, Lucr. 1033: la lumière étant ravie.    - lumen relinquere, Virg.: quitter la vie, mourir.    - civis luce serenanti vitalia lumina liquit, Cic. Div. 1: un citoyen s'est vu par un temps clair ravir la lumière du jour. [st1]4 [-] lumière des yeux, les yeux.    - luminibus amissis, Cim. Tusc. 5, 114: ayant perdu la vue.    - lumine torvo, Virg. En. 3, 677: avec un oeil farouche.    - lumina flectere, Ov. M. 5, 232: tournez les yeux.    - lumen effossum, Virg. En. 3, 663: oeil crevé.    - fodere lumina alicui, Ov. A. A. 1, 339: crever les yeux à qqn.    - alter in alterius jactantes lumina vultum quaerebant taciti, noster ubi esset amor, Ov. H. 3: jetant les yeux l'un sur l'autre, ils se demandaient silencieusement où était notre amour.    - nostra juvat lumina, quidquid agis, Ov. H. 3: tout ce que tu fais charme nos yeux. [st1]5 [-] lumière, jour d'une maison.    - lumina, Cic. de Or. 1, 179: les vues, les jours d'une maison.    - alicujus luminibus obstruere, Cic. Dom. 115: boucher, masquer la vue de qqn.    - au fig. Catonis luminibus obstruxit haec posteriorum quasi exaggerata altius oratio, Cic. Br. 66: l'oeuvre de Caton a été jetée dans l'ombre par cette manière d'écrire des successeurs qui dressèrent en qq sorte devant elle les étages d'un édifice plus élevé. [st1]6 [-] lumière en peinture (opp. aux ombres).    - Plin. 35, 29; 35, 131; Ep. 3, 13. [st1]7 [-] jour, ouverture pour la lumière, soupirail, fente, cheminée d'aération, fenêtre.    - duo lumina ab animo ad oculos perforata, Cic. Nat. 3, 9: deux ouvertures pratiquées pour faire communiquer l'âme avec la vue (avec les objets visibles).    - immittere lumina, Dig.: pratiquer des fenêtres.    - si cuniculo veniet, in binos actus lumina esse debebunt, Plin. 31: si (l'eau) vient en tunnel, il faudra mettre un soupirail tous les deux actus (= tous les 70 mètres).    - stabula non egent septentrionis luminibus, Pall. 1, 21: les étables n'ont pas besoin de fenêtres au nord. [st1]8 [-] au fig. clarté, lumière.    - oratio lumen adhibere rebus debet, Cic. de Or. 3, 50: le discours doit mettre de la clarté dans un sujet.    - lumen adferre, Cic. de Or. 3, 353: apporter la lumière, éclairer.    - aliquid praenoscere sine lumine animi non posse, Col.: qu'on ne peut rien prévoir et deviner sans la vue claire de l'esprit.    - ordo est maxime qui memoriae lumen affert, Cic.: c'est surtout l'ordre qui sert de flambeau (= de guide) à la mémoire. [st1]9 [-] flambeau, ornement.    - lumina civitatis, Cic. Cat. 3, 24: les flambeaux de la cité, les hommes qui donnent l'éclat à la cité.    - cf. Cic. Phil. 11, 24. [st1]10 [-] éclat, rayon de qqch.    - in aliquo quasi lumen aliquid probitatis perspicere, Cic. Lael. 27: voir nettement chez qqn comme une lumière de vertu.    - honestatis quasi lumen aliquod aspicere, Cic. Tusc. 2, 58: voir briller comme des rayons d'honnêteté. [st1]11 [-] rhét. ornements du (style), figures.    - grec σχήματα.    - lumina, Cic. Or. 83: ornements du style.    - dicendi lumina, Cic. de Or. 2, 119: ornements du style.    - verborum lumina, Cic. Or. 95: figures de mots.    - verborum et sententiarum lumina, Cic. Br. 275: ornements d'expressions et de pensées, figures de mots et de pensées.
    * * *
        Lumen, luminis, pen. corr. Lumiere.
    \
        Vigilantia lumina. Ouid. Lumiere tousjours esclairant, et à laquelle on fait le guet de nuict.
    \
        Admouere lumen. Plin. Approcher la lumiere.
    \
        Stertuit lumen. Ouid. A criqué et faict bruit.
    \
        Si te secundo lumine hic offendero, moriere. Cic. Si je te rencontre demain ici, etc.
    \
        Diurnum lumen. Lucret. La lumiere et clairté du jour.
    \
        Purpureum lumen iuuentae. Virgil. La beauté de jeunesse.
    \
        Vaga lumina noctis. Stat. Les estoilles qui luisent de nuict.
    \
        Solis lumina peruulgant caelum. Lucret. La lumiere du soleil s'espand par tout l'air.
    \
        Luna obscura premit lumen. Virgil. Cache sa lumiere.
    \
        Cassus lumine. Virgil. Mort.
    \
        In oras luminis exoriri. Lucret. Naistre.
    \
        Dulcia linquebant lumina vitae. Lucret. Ils mouroyent.
    \
        Inuisa relinquam lumina. Virgil. Je mourray.
    \
        Orbis inanis luminis. Ouid. Quand on a crevé ou arraché l'oeil à aucun tellement qu'il n'y demeure que le trou.
    \
        Orbus luminis. Ouid. Aveugle.
    \
        Caua lumina. Ouid. Enfonssez en la teste.
    \
        Patentia. Lucret. Ouverts.
    \
        Obliquo lumine cernere aliquem. Ouid. Regarder de travers.
    \
        Condere lumina alicuius digitis. Ouid. Luy clorre et fermer les yeulx apres qu'il est mort.
    \
        Digitos in lumina condere. Ouid. Ficher les doigts dedens les yeulx.
    \
        Demittere lumina. Ouid. Baisser les yeulx, ou la veue.
    \
        Fallere lumina. Ouid. Quand une chose est si petite, qu'on ne la peult veoir.
    \
        Occidit lumen. Lucret. La veue perit, ou la puissance et faculté de veoir, la vertu visive.
    \
        Tacitis luminibus pererrare aliquem. Virgil. Le regarder de touts costez sans dire mot.
    \
        Recipere lumen. Cels. Recouvrer la veue.
    \
        Suffecta lumina letho. Valer. Flac. Teincts de couleur de mort.
    \
        Suffundit lumina rore. Ouid. Elle pleure.
    \
        Lumen. Cic. Declaration et exposition.
    \
        Clara lumina praepandere menti alicuius. Lucret. Faire ouverture et premiere introduction à aucun, pour parvenir à l'intelligence de quelque science.
    \
        Luminibus obstruere. Cic. Empescher la veue de la maison du voisin en bastissant au devant.
    \
        Obstruere alicuius luminibus, per metaphoram. Cic. Obscurcir le bruit d'autruy.
    \
        Lumina praeferre menti alicuius dicitur Deus. Ci. L'inspirer.
    \
        Lumina ciuitatis. Cic. Les plus apparents d'une ville.
    \
        Sine lumine animi. Colum. Sans la congnoissance des disciplines, Sans aucun scavoir.
    \
        Lumina in pictura. Plin. Le jour d'une peincture.

    Dictionarium latinogallicum > lumen

  • 4 lucerna

    lŭcerna, ae, f. [luc-erna, from luceo, q. v.; with double suffix like caverna, laverna, lanterna, etc.; cf. Gr. ke-arnon, skeparnon], a lamp, oil-lamp.
    I.
    Lit.: lucerna dicta a luce, aut quod id vocant Graeci luchnon, Varr. L. L. 5, § 119 Müll.:

    lucernam forte oblitus fueram extinguere,

    Plaut. Most. 2, 2, 56:

    in sole lucernam adhibere nihil interest,

    Cic. Fin. 4, 12, 29:

    lucerna me deserit,

    my light goes out, id. Att. 7, 7, 7:

    vino et lucernis Medus acinaces Immane quantum discrepat,

    i. e. evening entertainments, Hor. C. 1, 27, 5:

    accedit numerus lucernis,

    the lights begin to seem double, id. S. 2, 1, 25; cf.:

    cum geminis exsurgit mensa lucernis,

    Juv. 6, 305:

    pereundum est ante lucernas,

    before candle-light, id. 10, 339:

    lucernam accendere,

    Phaedr. 3, 19, 4:

    turpis fumo lucernae,

    Juv. 6, 131:

    lucerna ardens exstinguitur,

    Plin. 31, 3, 28, § 49:

    fungi lucernarum,

    id. 28, 11, 46, § 163:

    pinguem nebulam vomuere lucernae,

    Pers. 5, 181:

    lucerna splendens super candelabrum,

    Vulg. Sir. 26, 22.—
    II.
    Transf.
    A.
    Nocturnal labor, lucubration ( poet.):

    haec ego non credam Venusina digna Lucerna?

    Juv. 1, 51.—
    B.
    A guide, instructor:

    quia mandatum lucerna est,

    Vulg. Prov. 6, 23; id. 2 Sam. 2, 29:

    lucerna pedibus meis verbum tuum,

    id. Psa. 118, 105.—
    C.
    A phosphorescent fish, Plin. 9, 27, 43, § 82.

    Lewis & Short latin dictionary > lucerna

  • 5 accensor

    accēnsor, ōris m. [ accendo ]

    Латинско-русский словарь > accensor

  • 6 craticulus

    crātīculus, a, um [ cratis ]
    плетёный, плетёной работы ( lucernae Cato)

    Латинско-русский словарь > craticulus

  • 7 geminus

    a, um
    g. pes (gemini pedes) Oдве (обе) ноги
    4)
    а) совершенно сходный, подобный, соответствующий (gemina audacia C)
    б) подходящий, хорошо подобранный ( par C)

    Латинско-русский словарь > geminus

  • 8 obscuro

    obscūro, āvī, ātum, āre [ obscurus ]
    1)
    а) затемнять, затмевать ( sol obscuratur VM); ослаблять яркость (o. lumen lucernae C)
    б) pass. тускнеть, меркнуть ( sidĕra obscurantur PM)
    2) скрывать, утаивать ( magnitudinem periculi C)
    3) приглушать, проглатывать, неясно произносить (vocem Q; litteram C)
    4) туманно излагать, затуманивать ( aliquid dicendo C)
    5) оставлять в тени, затмевать ( veteres triumphos Lcn); затушёвывать (nomina Enn ap. Macr)
    6) изглаживать из памяти, приводить в забвение, делать неизвестным ( obscurata vocabula H)
    memoria alicujus rei obscuratur C — память о чём-л. исчезает
    7) закутывать, прятать ( caput lacernā H)
    8) помрачать, дурманить ( amor pectus obscuravit alicui Pl)

    Латинско-русский словарь > obscuro

  • 9 occido

    I occīdo, cīdī, cīsum, ere [ ob + caedo ]
    1) валить наземь, повалить ( aliquem pugnis Ter)
    2)
    а) убивать, умерщвлять, поражать насмерть (aliquem manu suā C, Fl; aliquem in proelio L; se o. C, Su etc.)
    non, si me occidisses Pt — ни за что, хоть убей
    б) избивать, уничтожать ( copias hostium C)
    o. aliquem veneno Su — отравить кого-л.
    3) мучить, терзать, донимать ( aliquem rogando H); делать несчастным ( aliquem fallaciis Ter)
    II occido, cidī, cāsum, ere [ ob + cado ]
    1) падать, валиться, рушиться, рухнуть ( arbores occiderunt L)
    3) пасть, погибать, умирать ( in bello pro patriā C)
    o. ab aliquo O — пасть от чьей-л. руки
    4) пропадать, исчезать, изглаживаться (nomen alicujus occidit C; omnia orta occĭdunt Sl)
    5) гаснуть, потухать ( lucernae occidentes Pt)

    Латинско-русский словарь > occido

  • 10 offundo

    of-fūndo, fūdī, fūsum, ere
    1) лить, сыпать (перед кем-л. или чём-л.) (alicui, alicui rei)
    2) med.-pass. offundi падать, растянуться ( asinus offunditur Ap)
    3) разливать, распространять
    o. ruborem alicui Ap (v. l.) — вогнать кого-л. в краску, заставить кого-л. покраснеть
    o. terrorem Lнагнать страху
    4) застилать, расстилать ( velut nebula nobis ob oculos offusa Ap)
    o. noctem alicui rei C — затемнять (затуманивать) что-л.

    Латинско-русский словарь > offundo

  • 11 rostrum

    rōstrum, ī n. [ rodo ]
    1) клюв ( avium C); морда ( canis O); шутл. или презр. лицо, рожа (r. barbatum Pt); хоботок ( apis PM); рыло ( suis C)
    2) острый выступ (vomeris, insulae PM); носик ( lucernae PM); ростр, корабельный клюв (подводный таран в носовой части корабля для пробивания неприятельских судов) (naves rostro ferire или percutere C, L etc.)
    3) носовая часть судна, нос корабля
    puppis rostro subjuncta leones V — корабль, нос которого украшен изображениями львов
    4) pl. ростральная трибуна (в Риме между Форумом и комицием, украшенная носами английских кораблей в память о победе Гая Мения в 338 г. до н. э.) ( escendere in rostra C); тж. = forum H, Sen, перен. народное собрание, народные массы ( rostra movere Lcn)

    Латинско-русский словарь > rostrum

  • 12 suppleo

    sup-pleo, plēvī, plētum, ēre
    а) пополнять ( bibliothecam C); комплектовать ( legionem L)
    б) заполнять, восполнять, восстанавливать
    г) восстанавливать, возмещать ( damna incendiorum Su); замещать ( locum parentis alicui Sen); присоединять (вдобавок), добавлять (ceteros C; quantumcumque mensurae deest Col); написать в дополнение (Gallici belli imperfectum librum s. Su)

    Латинско-русский словарь > suppleo

  • 13 umor

    ūmor, ōris m. [ umeo ]
    влажность, влага, жидкость
    u. Bacchi поэт. Vвино
    lucernae umore defectae Pt — светильники, в которых не стало масла
    u. gelidus Vnix

    Латинско-русский словарь > umor

  • 14 vigil

    I ilis adj.
    1) бодрствующий, не спящий
    2)
    aies v. Ogallus gallinaceus
    б) неусыпный ( curae O); ночной ( questus St); насторожённый ( auris St); горящий всю ночь, негаснущий ( lucernae H); неугасимый, вечно горящий (ignis V, O)
    3) бдительный (canis H; custodia O); зоркий ( oculi V)
    4) проведённый без сна, бессонный ( nox T)
    II vigil, ilis m.
    1) караульный, страж C, L etc.
    2) pl. ночная охрана (созданная в Риме при Августе) Su, Pt, Dig

    Латинско-русский словарь > vigil

  • 15 Nanúm cujúsdam Atlánta vocámus

    И чьего-нибудь карлика мы называем Атлантом.
    Ювенал, "Сатиры", VIII, 32:
    Nanúm cujúsd(am) Atlánta vocámus:
    Áethiopém Cygnúm: parv(am) éxtortámque puéllam
    Éuropén. Canibús pigrís scabiéque vetústa
    Lévibus, ét siccáe lambéntibus óra lucérnae
    Nómen erít Pardus, Tigrís, Leo; sí quid adhúc est
    Правда, и карлика мы иногда называем Атлантом,
    Лебедем негра зовем, хромую девчонку - Европой;
    А у ленивых собак, с плешинами, вовсе паршивых,
    Лижущих край фонаря, в котором нет уже масла,
    Кличка бывает и "Барс", и "Тигр", и "Лев" и еще там -
    Кто погромче рычит из зверей.
    (Перевод Д. Недовича и Ф. Петровского)
    Nanum cujusdam Atlanta vocamus... В каждом языке, говорил Локк, нетрудно обнаружить ряд слов, которые ни в первоначальном своем смысле, ни в общепринятом не выражают какой-нибудь определённой и ясной идеи. В качестве примера Локк приводит слова: "мудрость", "слава", "обходительность". (Генри Фильдинг, Современный словарь.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Nanúm cujúsdam Atlánta vocámus

  • 16 accensor

    accēnsor, ōris, m. (accendo), der Anzünder, lucernae, Augustin. in euang. Ioann. tract. 23, 3.

    lateinisch-deutsches > accensor

  • 17 admoveo

    ad-moveo, mōvī, mōtum, ēre, heranbewegen, heranbringen, I) im allg., lebl. Objj. u. leb. Wesen an, auf usw. etw. bringen, richten, legen, setzen, halten u. dgl. (Ggstz. amovere ab etc.), leb. Wesen an od. vor, zu etw. od. jmd. führen, mit u. ohne Ang. wohin? durch ad, in, sub u. dgl. od. durch bl. Dat., a) übh.: α) körperl. Objj.: fasciculum ad nares, Cic.: linum ad lumina, Lucr.: manum ad ora, Prop.: manum ad alterius unionem auris, mit der Hand greifen nach usw., Macr.: quam proxime vultum ad auditores, Cornif. rhet. – alci stimulos, calcar (im Bilde), Cic.: alci (sibi) catenas, Sen. rhet.: labra poculis.Verg., poculum labris, Plin. ep.: mucronem gladii mamillae, Vell.: pluribus locis (Stellen) aurem, Liv.: ardenti lucernae digitum, Val. Max.: compressam manum pectori, Quint.: adorandi gratiā manum labris, Apul.: u. so manum ori, Min. Fel.: oribus suis dexteram, Apul.: saepe manus tentantes operi, Ov.: u. manum operi, Hand legen an usw. (als Bearbeiter), Ov. u. Plin.; u. feindl. = sich vergreifen an usw., manus nocentibus, Liv., vectigalibus, Cic. – u. leb. Wesen, agnum ad matris mammam, Varr.: aspidem ad corpus, Cic.: infantes papillae, Suet.: alci equum, vorführen, Liv.: angues curribus, spannen an usw., Ov.: alqm orae, an die K. führen (v. Winde), Verg. – m. bl. Acc., duas quadrigas, Liv.: ignem, Cic.: aurem, Cic.: laevam, die linke Hand dazunehmen, Cic.: manus religiose, Liv.: u. leb. Wesen, medicos, zuziehen, Suet.: Partiz. subst., nisi prope admota non cernere, kurzsichtig sein (Ggstz. longinqua contueri), Plin. 11, 142. – β) abstr. Objj.: αα) ein zeitliches Verhältnis nahe bringen, näher (heran) rücken, diem leti, Curt.: occasionem exsequendi sceleris admotam, Curt. – ββ) einen Seelenzustand über jmd. kommen lassen, -bringen, einflößen, terrorem alci, Liv.: omnes luctus illi (animo) suos, omnia lugubria, Sen.: alci subitum desiderium patriae, Curt. – γγ) den Geist auf etw. richten, mentes suas, non solum aures, ad haruspicum vocem, Cic.: acumina Graecis chartis, Hor. – b) als mediz. t.t.: cucurbitulam occipitio, sub mento, circa fauces, Cels.: venis candens ferrum, Cels.: fomenta corpori, Curt. – c) als milit. t.t., sowohl Kriegsmaschinen heranbringen, -schieben, anlegen usw., opus ad turrim hostium, Caes., adversus alqm locum, Liv.: scalas moenibus, Tac.: im Zshg. gew. bl. opera, Liv.: scalas, Caes.: machinam, Cic. – als Soldaten usw. anrücken lassen, mit denselben heran-, anrücken, exercitum Ariminum, ad (in die Nähe von) Oricum, Liv.: armatos muris, Liv.: copias propius, Liv. – u. absol., iam admovebat rex, rückte heran, Curt. – d) als t.t. der Opfersprache: Hannibalem novem fere annorum altaribus, Liv.: filiam victimam aris, Liv.: pecus aris, Verg.: tauros templis, Ov., aris, Amm.: admotae hostiae, Tac. – e) einem Orte usw. nahe bringen, nahe-näher rücken, α) durch eine Bewegung: Pharos continenti admota est (durch ein Erdbeben), Sen.: adm. murum solo, fast dem E. gleichmachen, Lucan. – durch Annäherung, Auffinden, Einschlagen eines näheren Weges, häufigern Verkehrs u. dgl., admoveri lineas, Sen.: septem montibus Baias, Stat.: propius pomo Carthaginem (sc. Romae), Plin.: terras, Plin. ep. – β) bei der Anlage, nahe bringen, -rücken, nahe anlegen, urbem ad mare, Cic.: Africa Nilo admota, Iuven.: culina ut sit admota, in der Nähe befindlich, Varr.

    II) insbes.: a) einen Ggst. als Mittel an etw. od. jmd. heranbringen, anwenden, in Anwendung bringen, zu Hilfe nehmen, an od. gegen jmd. richten, α) ein phys. Mittel, bes. als mediz; t.t.: herbas, Ov.: remedia, Sen.: vim, Cels.: curationem ad alqm, Cic. – β) geistige: orationem ad sensus animorum atque motus inflammandos, Cic.: populationibus agri terror est oppidanis admotus, Liv.: parvo metu admoto, Liv.: alci preces, Phaedr., u. alci preces mortis, richten an usw., Plin.; u. bl. preces suppliciter admotae, demütige B., Curt. (vgl. Burm. Phaedr. 1, 19, 6): blanditias, Ov. – b) eine Pers. als Teilnehmer, Beihilfe, Freund, Herrscher usw. zu etw. heranziehen, beiziehen, zuziehen, befördern, gelangen lassen, multos in convivium, Suet.: alqm in propiorem amicitiae locum, Curt.: alqm contubernio, Suet. – alqm ad curam reip., Suet. (Ggstz. demovere curā rerum, Tac.): alqm in idem fastigium (sc. dignitatis), Curt. – c) jmd. zeitlich einem Ziele nahe bringen, zu etw. gelangen lassen, im Passiv = einem Ziele sich nähern, zu etw. gelangen, oppresso Seiano ad spem successionis paulatim admoveri, Suet.: admotus supremis, seinem Ende sich nähernd, Tac. – d) jmd. zu einem innigern Verhältnis annähern, mors Agrippae admovit propius Neronem Caesari, brachte ihn in nähere Beziehung zu C., Vell. – genus admotum superis, verwandt, Sil. – bes. se admovere ad etc., sich annähern, sich nähern, se applicare et propius adm., Cic.: se ad id (lumen), Cic. – / Synkop. Perfektformen: admosti, Anthol. Lat. 893, 28 R.: admorunt, Verg. Aen. 4, 367: Ov. Ibis 236: admorint, Ov. ex Pont. 3, 7, 36: admoram, Prop. 3, 2, 5: admorat, Ov. am. 3, 8, 38: admossent, Corp. inscr. Lat. 8, 4635, 4: admosse, Liv. 38, 45, 3.

    lateinisch-deutsches > admoveo

  • 18 ardeo

    ārdeo, ārsī, ārsūrus, ēre (aridus, synk. ardus), in Brand (Feuer) sein od. stehen, brennen, I) v. intr.: A) eig.: funiculi ardentes, Varr. LL.: ardentes taedae, Enn. fr., faces, Cic.: vis lignorum ardens, Liv.: ardens lucerna, Val. Max.: iam lucernae mihi plures videbantur ardere, Petr.: largior arsit ignis, Hor.: omnia velut continenti incendio ardere visa, Curt.: quod rubus arderet et non combureretur, Vulg.: mare arsit eo anno (als Wunder), Liv. – v. verbrennbaren Stoffen, bes. von Gebäuden, brennen, im Feuer stehen, in Feuer ( Flammen) aufgehen, abbrennen, verbrennen, ardet domus, Cic. u.a.: ardet paries proximus, Hor.: ardet Carthago, Liv.: tecta ardebunt, Cic.: septem tabernae arsere, Liv.: quod castra arsissent, Curt.: meliora surrectura, quam arsissent, Sen.: XL milia librorum Alexandriae arserunt, Sen.: optime meruisti de Romanis studiis (Literatur), magna illorum pars arserat (war den Flammen übergeben), Sen. ad Marc. 1, 3: prägn., v. Pers., jmd. (= jmds. Haus, Habe) brennt ab, sedulus hospes paene arsit, Hor. sat. 1, 5, 72: iam proximus ardet Ucalegon, Verg. Aen. 2; 311: ultimus ardebit, Iuven. 3, 201: fulmine ictus cum domo sua arsit (verbrannte), Eutr. 1, 4. – v. Herd, Altar usw., auf dem Feuer brennt, brennen, ardet focus, Acc. praet. 7: ardent altaria (das Opfer auf dem Altare), Verg. georg. 3, 409: caput arsisse Servio Tullio dormienti, Cic. de div. 1, 121. – v. Ätna, in dem Feuer brennen, brennen, Cic. Scaur. 29. Ov. met. 2, 220. Lact. 3, 18, 5. – v. unverbrennbaren Stoffen, glühen, iam rapidus torrens sitientes Sirius Indos ardebat, Verg. georg. 4, 425: cum aliae terrae nimio fervore solis ardebant, Iustin. 2, 1, 6. Vgl. ardens no. I. – B) übtr.: 1) extensiv, a) von den Augen, brennen, glühen, funkeln, Plaut. u. Cic.; vgl. ardens (no. II, 1, a). – b) v. einer brennenden hellen Farbe, funkeln, glänzen, blitzen, ardebat murice laena, Verg. – 2) intensiv, von allem, was in heftiger, leidenschaftlicher Aufregung ist, brennen, glühen, verzehrt werden von usw., mit u. ohne folg. Abl. der Ursache: a) in bezug auf den Körper u. dessen Teile: podagrae doloribus, geplagt werden, Cic.: cum omnes artus ardere (sc. dolore) viderentur, Cic. – b) in bezug auf die Affekte in uns, mit Abl., amore, dolore, furore, Cic.: iracundiā, Ter.: odio vestri, Cic.: Neronis odio, Val. Max.: odio in illum, Cic.: cupiditate, Cic.: desiderio, Cic.: m. Abl. Gerund., cum et habendo et egendo et cupiendo ardeant, Gell. 13, 24 (23), 2: absol., nunc demum mihi animus ardet, nunc meum cor cumulatur irā, Caecil. com. fr.: omnium in illum odia civium ardebant desiderio mei, waren von Haß gegen ihn entbrannt aus S. nach mir, Cic.: v. Pers., ardet et iram non capit ipsa suam Progne, Pr. ergrimmt und usw., Ov. met. 6, 609 sq.: v. Redner, Feuer u. Flamme sein, Cic. de or. 2, 188: u. ardere ad od. in u. Akk., glühend-, heiß begehren, heftiges Verlangen tragen, auf etw. brennen, ad ulciscendum, Caes.: in arma, in proelia, Verg.: in caedem, Tac.: so auch ad reprehendenda aliena facta aut dicta ardet omnibus animus, Ps. Sall.: u. ardeo m. folg. Infin., ich brenne vor Begierde, Verg. Aen. 2, 105 u. 316; 4, 281; 11, 895. Ov. met. 5, 166. Val. Flacc. 6, 45: mederi fraternae invidiae animo ardebat, Sall. Iug. 39, 5. – Bes. aber (b. Dichtern) in liebender Aufregung sein, heiß lieben, ardebant ambo, Ov.: miserere ardentis, Ov.: u. ardere alqā od. in alqa od. in alqam, entbrannt sein in Liebe für usw., brennen für usw., Hor., Verg., Ov. u. Gell. 7, 8, 3. – c) in Beziehung auf die Affekte bei andern, die gegen uns gerichtet sind, stark belastet sein mit usw., invidiā, glühend gehaßt werden, Cic.: ardebat et crudelitatis et iniquitatis infamiā, die Schmach der Gr. u. Ung. lastete schwer auf ihm, Plin. ep. – d) v. Verschwörungen, Kriegen u. ähnlichen Dingen, wenn sie zum Ausbruch kommen, gleichsam in Flammen stehen (s. Weißenb. Liv. 26, 22, 8), cum arderet coniuratio, Cic.: Galliam ardere, sei in Gärung, Caes.: cum arderet Syria bello, als die Kriegsflamme in Syrien entbrannt war, Cic.: u. so cum omnia bello arderent, Liv.: u. ardebat omnis Hispania citerior, Sall. fr.: cetera ex licentia aut odio aut avaritia in tempus arsere, wurde infolge von Zügellosigkeit oder Haß oder Habsucht eine Zeitlang mit Leidenschaftlichkeit betrieben, Sall. fr. – II) v. tr. brennen, motu ardentur membra supremo, [Iuvenc.] in Ios. (23) 524. – / Perf. arduerint, Act. fr. Arv. 4 u. 15 (Corp. inscr. Lat. 6, 2107): Partiz. Fut. arsurus, Verg. Aen. 11, 77. Tibull. 1, 1, 61. Ov. met. 2, 245. Liv. 25, 24, 14 u. ö. Sen. nat. qu. 3, 29, 1: Partiz. Perf. Pass. arsus, Plin. Val. 2, 9, s. bes.

    lateinisch-deutsches > ardeo

  • 19 conservatrix

    cōnservātrīx, trīcis, f. (Femin. zu conservator), die Erhalterin, Bewahrerin, c. sua, Erretterin (des Theseus), v. der Ariadne, Tert. ad nat. 2, 14 extr.: Terra mater dea pia et c. mea, Corp. inscr. Lat. 6, 3731: Minerva conservatrix et antistes splendidissimi corporis stuppatorum, Corp. inscr. Lat. 14, 44: castae virgines, perpetui nutrices et conservatrices ignis, von den Vestalinnen, Arnob. 4, 35: Fortuna, Corp. inscr. Lat. 6, 236: Iuno, ibid. 3, 9806: v. lebl. Konkr., mechanicae lucernae conservatrices illuminantium flammarum, Cassiod. inst. div. litt. 30: v. Abstr., bonorum principum clementia conservatrix thensaurorum, Treb. Poll. trig. tyr. 30, 16. – / Cic. de fin. 5, 26 wird jetzt servatricem gelesen.

    lateinisch-deutsches > conservatrix

  • 20 cremo

    cremo, āvī, ātum, āre (viell. zu carbo), verbrennen, oft m. Abl. igni, incendio, flammis u. dgl., a) übh.: α) v. Feuer, cremantia fulmina, Plin. – u. teils m. sächl. Objj., ut (wie) rapax ignis innumeras trabes cremat, Ov., ignis ubi ingentes silvas ardore cremarat montibus in altis, Lucr.: im Passiv, omnem ornatum flammā crepitante cremari, Verg.: quae (spinosae herbae) leni tepore cremantur, Ov.: ardenti lucernae admotum digitum cremandum praebuit, Val. Max. – teils m. pers. Objj., num incensa cremavit Troia viros? Verg.: incensa super (über ihnen) villa omnes cremavit, Tac. – β) v. Menschen, teils m. sächl. Objj., cr. vetera arma, Curt.: frontem positasque faenilibus herbas, Ov.: libellos, Suet.: Graecos libros, Val. Max.: libros in comitio igne facto in conspectu populi, Liv.: naves, quae inutiles videntur, Curt.: purgamenta ceparum in cinerem, Plin.: robur (zB. cremati roboris cinis), Plin.: devecta sarmenta, Verg.: spolia de hostibus incendio, Curt.: tabulam (ein Gemälde), Plin.: interiorem tunicam, Val. Max. – teils mit pers. Objj., se ac liberos coniugesque incendio cr., Curt.: cremati cimices (als Heilmittel), Plin. – mit Prädik.-Acc., cr. alqm vivum, Curt. u. Val. Max.: vivos se cremari iubent, Curt.: Alcibiades vivus in cubiculo, in quo dormiebat, crematus est, Iustin.: cochleae vivae crematae, Plin.

    b) v. Niederbrennen eines Gebäudes, einer Stadt usw., in Brand stecken, verbrennen, einäschern, cr. templum, Plin.: caelestia tecta, terras (v. Phaëthon), Ov.: urbem cr. et diruere, Liv.: cremata patria (v. Troja), Liv.: cremata Ilios, Hor. – facibus cr. regalia tecta, Ov.: Neronis principis incendia, quibus urbem cremaverat, Plin.: equites praemisit, ut... ignem, quo barbari cremaverant vicos, exstinguerent, Curt.

    c) vom Verbrennen als Todesstrafe, damnatum poenam sequi oportebat, ut igni cremaretur, Caes.: m. ob u. Akk., Atellanae poëtam ob ambigui ioci versiculum mediā Amphitheatri arenā igni cremavit, Suet.

    d) v. Verbrennen der Leiche u. anderer Gegenstände bei der Leichenfeier, α) v. Feuer: rogus iste cremet mea viscera, Ov.: des tua succensae membra cremanda pyrae, Ov.: qui scimus, an hāc flammā Cn. Pompeius cremetur? Val. Max.: alii ut eodem rogo cremarentur manserunt, Liv.: se super corpus fratris prostratum communibus flammis (rogi) cremandum tradidit, Val. Max. – β) v. Menschen: corpus alcis, Cic. u.a.: cadaver alcis, Suet.: mortuos cremare aut fodere, Mela: corpora condere (potius) quam cremare e more Aegyptio, Tac.: mortuorum corpora cremare potius quam terrā obruere, Iustin.: servos et clientes iustis funeribus confectis unā cr., Caes.: vestem, odores aliaque funerum sollemnia, Tac. – m. Ang. wo? lectum defuncti in Capitolini Iovis cella, Suet.: corpus interfectoris super reliquias mariti, Iustin. – m. Ang.womit? wodurch? aedificii incendio mortuum (Alcibiadem), Nep.: Sulla primus e patriciis Corneliis igni voluit cremari, Cic.: cr. caput (occisi Cn. Pompeii) plurimis et pretiosissimis odoribus, Val. Max.: corpora clarorum virorum certis lignis, Tac.: iuxta rogum sarmentis aliis nudus crematus est, Plin. – m. Ang. wie? zB. cr. alqm haud pretiose, Curt.: alqm honorate (zB. quo honoratius cremaretur, inici ei suum paludamentum iussit), Val. Max.: cr. corpus alcis publico funere, Suet.: alqm humili sepulturā, Cic.: cetera (corpora) nec numero nec honore, ungezählt und ohne Ehre, Verg. – m. Ang. mit wem? cum mortuis cremare ac defodere apta viventibus, Mela: cremari cum coniuge (Gatten), Val. Max.: unā cum liberis, coniugibus cunctāque gazā regiā cremari, Auct. b. Afr.

    e) v. Verbrennen des Opfers, cr. igni vitulos, Ov.: caesarum boum fibras de more cr., Ov.: congesta cr. turea dona, dapes, fuso crateres olivo, Verg. – m. Dat. (wem? = wem zu Ehren?), spolia hostium coniecta in acervum Iovi Victori cremavit, Liv.: postero die arma lecta conici in acervum iussit, sacrumque id Vulcano cremavit, Liv. – / Parag. Infin. cremarier, *Enn. scen. 291 Bothe (Vahlen2 cremitari).

    lateinisch-deutsches > cremo

См. также в других словарях:

  • LUCERNA al. LYCHNUS, LATERNA, LAMPAS, CANDELA, STILBA — etc. Gr. Φῶς, λύχνος, λαμπτὴρ, λαμπὰς, λυχνοῦχος, etc. quae tamen accuratius pensculata, non levediscrimen admittunt. Et quidem Laterna proprievas est, intra quod lux veluti latet, clausas. laminâ corneâ, s. tenui pelle, s. telâ lineâ, s. chartâ …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Liste de locutions latines — Cet article contient une liste de locutions latines présentée par ordre alphabétique. Pour des explications morphologiques et linguistiques générales, consulter l article : Expression latine. Sommaire  A   B … …   Wikipédia en Français

  • LYCHNUS — apud Mart. l. 4. Epigr. 90. cuius Epigraphe de rusticatione. v. 8. Dum parvus lychnus modicum consumat olivi, ex Graeco λύχνος, lucerna est. Alias Luctat. Placid. Grammaticus, ad Stat. Theb. l. 1. v. 520. Ast alii tenebras et opacam vincere… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • MIMUS — sermonis est cuiuslibet seu facti, cum lascivia, imitatio, finitore Diomede: unde Pantomimi, omnium rerum imitatores; et Archimimi, mimorum principes dicti sunt. Vide Scalig. Poet. l. 1. c. 10. Nomen Pantomimi primus usurpavit Pylades, ex Asia… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • NESIS — Campaniae insula asparagô optimô nobilis. Plin. l. 19. c. 8. Nunc Nesita dici scribit Georg. Fabricius, in Itinerario Romano. Inter Pausilypum promont. et Puteolos eam describit Hermolaus. Meminit eius Lucanus l. 6. v. 89. Traxit iners caelum… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • PION — I. PION mons Ioniaeapud Ephefum, in quo S. Timotheus Episcopus a populo lapidatus, sepultus fuisse dicitur. II. PION unus ex Herculis posteris, Pioniae, quod oppidulum est Mysiae, iuxta Caycum, conditor: e cuius sepulchro, quoties oppidi incolae… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • WAGNERUS Sebastianus — cognomine Hofmeisterus, Theologiae Doet. Franciscanorum primo institutum sequutus, postea Euangelii lucem ex Sacrarum literarum lectione hausit, primusque ac primarius Scaphusianae in Helvetiis Ecclesiae Reformator exstitit, initiô circa A. C.… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Pietro Santi Bartoli — (also Sante , Santo ) (1615, Perugia November 7, 1700, Rome) was an Italian engraver, draughtsman and painter. He moved to Rome in 1635 as a youth, there he studied painting under Jean Lemaire and Poussin, but abandoned it to devote himself… …   Wikipedia

  • Theatrum Chemicum — Page One of Theatrum Chemicum Volume I. Published 1602, Oberursel by Lazarus Zetzner. Theatrum Chemicum ( Chemical Theatre ), is a compendium of early alchemical writings published in six volumes over the course of six decades. The first three… …   Wikipedia

  • Римская религия и мифология — Р. религия в своем первоначальном развитии сводилась к анимизму, т. е. вере в одушевление природы. Древние италийцы поклонялись душам умерших, причем главным мотивом поклонения был страх перед сверхъестественной их силой. Этот религиозный страх,… …   Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона

  • Theatrum Chemicum — L alchimiste 1558 dessin de Pieter Bruegel l Ancien, Kupferstichkabinett, Berlin Le Theatrum Chemicum (« Théâtre Chimique »), est le plus important et le plus célèbre recueil de traités alchimiques de la Renaissance. Écrit en latin, la… …   Wikipédia en Français

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»